Advertenties kijken voor een stukje wc-papier

In steeds meer Chinese openbare toiletten zijn de ouderwetse wc-papierrollen ingeruild voor slimme automaten. Ze werken simpel, maar toch ook totaal absurd: je scant met je telefoon een QR-code, krijgt een korte reclame voorgeschoteld en pas daarna schuift het apparaat een stukje wc-papier naar buiten. Wil je dat reclamefilmpje skippen? Dan moet je betalen – meestal zo’n 0,5 RMB, oftewel iets van 6 cent. Alleen wie kijkt of betaalt, mag hier vegen.

De herkomst van dit systeem laat zich raden. Door de groeiende menigte in stadsparken en toeristische hotspots liep het wc-papierverbruik soms zo hard op, dat men radicale maatregelen invoerde. Kennelijk bleken gezichtsherkenningstoiletten, die in 2017 al je papierhoeveelheid beperkten, nog te mild. Nu zijn het commerciële reclameboxen die bepalen of je comfortabel naar buiten loopt.

Waarom deze over-the-top controle?

Het officiële doel van dit ‘wc-papier op basis van aandacht-economie’ ligt bij duurzaamheid: minder verspilling en minder diefstal van gratis papier. Toiletten zijn daar, net als hier, plekken waar alles wordt meegenomen zodra het gratis is. Chinese lokale overheden probeerden van alles – van krachtige waarschuwingen tot technologische barrières.

▼ scroll verder ▼

Maar waar ligt de grens tussen duurzaam en bizar? Het systeem krijgt veel kritiek in Chinese media. Mensen vinden het dystopisch en frustrerend dat tech en commercie zelfs hun privacy in het kleinste kamertje weten binnen te dringen. Wat als je haast hebt en je telefoon is leeg? Of je hebt geen internet? Niet iedereen pakt zomaar zijn smartphone terwijl-ie met samengeknepen billen staat te wachten op een stukje papier.

Allemaal voor het goede doel?

Toch verdienen de tech-bedrijven én de lokale overheid er best aan. Duurzaamheid is het excuus, reclame is de winst. En de gebruiker? Die krijgt iets extra’s om zich zorgen om te maken, behalve alleen gezonde hygiëne, nu ook het risico om live tijdens je toiletbezoek commercieel beïnvloed te worden. Wellicht zie jij het voor je in Nederland: een toilet met reclames voordat je mag doorspoelen? Aan de ene kant kunnen slimme technologie en beperkingen verspilling terugdringen, aan de andere kant raken we letterlijk de menselijke maat kwijt. Het levert hoe dan ook een typisch verhaal op van technologie die de gewone man tot reclamekijker maakt, zelfs als je maar even snel naar het toilet moet.

Lees ook: Heeft het zin om wc-papier op de bril van een openbaar toilet te leggen?