Het dopamine-dilemma

Iedere keer dat je een nieuwe TikTok of Instagram Reel kijkt, krijg je een mini-shot dopamine, dat gelukshormoon waar je je even fantastisch door voelt. Je brein wordt continu beloond met felle prikkels, lachwekkende filmpjes, cliffhangers en onverwachte twists. Top toch? Nou, nee.

Maar omdat die hits snel achter elkaar komen, worden je beloningssystemen overbelast. Uit onderzoek blijkt dat je gewend raakt aan die snelle fix, en dat gewone dingen als sporten, vrienden spreken of zelfs seks geven minder voldoening. Zo’n soort dopamine-explosie zie je bij alcohol- of gokverslaving. Herkenbaar? Want wie herkent die craving naar “nog één video” niet, zelfs als je allang had moeten slapen?

Focus weg, impulsiviteit omhoog

Het echte probleem ontstaat in de prefrontale cortex. Dit stukje brein regelt focus, impulsen en je vermogen om rust te bewaren. Door die constante stroom snelle video’s krijg je moeite met concentreren en verspring je in je hoofd van het een naar het ander. Dat betekent: je aandachtsspanne wordt korter, je grijpt sneller naar je telefoon, en taken afmaken wordt steeds lastiger.

▼ scroll verder ▼

Onderzoekers zagen zelfs dat dit deel van je brein dunner wordt met veel schermtijd. Vooral jongvolwassen mannen (18-25) zijn kwetsbaar, omdat hun hersenen nog in de volle ontwikkeling zitten. Daarnaast nemen impulsiviteit en slechte beslissingen toe, je bestelt domme dingen, faalt vaker op werk of studie en grijpt sneller naar andere kicks.

Lees ook: Dit doet muziek met je brein.

Korte video’s zorgen voor slechte slaap en een wazige kop

Als je ’s avonds nog lekker even doelloos scrolt, gooi je je slaapcyclus flink overhoop. Niet alleen het blauwe licht van je scherm verstoort je melatonine-aanmaak, maar vooral de continue stroom spannende, emotionele of bizarre filmpjes zorgen ervoor dat je hersenen in hyperdrive blijven staan.

Resultaat: je valt later in slaap, slaapt slechter door en je geheugen krijgt een klap, want je hippocampus kan niet lekker opruimen (dat is de afdeling voor nieuwe herinneringen). Op de lange termijn ontstaat er serieuze brain fog: moeite met helder denken, slecht nieuwe info onthouden en een continu gevoel van sloomheid. Klinkt als een ochtend na een zuipavond, toch? Alleen nu heb je niet eens een goed verhaal over een feestje.